Độ rọi là gì? Cách tính, tiêu chuẩn và ứng dụng chiếu sáng hiệu quả

Độ rọi là gì là câu hỏi phổ biến khi lựa chọn hoặc thiết kế hệ thống chiếu sáng cho công trình, nhà xưởng hay không gian ngoài trời. Việc hiểu đúng khái niệm này giúp bạn chọn được loại đèn LED phù hợp, đảm bảo ánh sáng đủ, tiết kiệm điện và mang lại hiệu quả sử dụng cao.

1. Khái niệm độ rọi là gì

Độ rọi (Illuminance) là đại lượng cho biết lượng ánh sáng chiếu lên một đơn vị diện tích, phản ánh mức độ sáng mà mắt người cảm nhận được trên bề mặt. Đơn vị đo của độ rọi là lux (lx).

Công thức tính độ rọi:

E = Φ / S

Trong đó:

E: độ rọi (lux)

Φ: Quang thông (lumen – tổng lượng ánh sáng phát ra từ nguồn sáng)

S: diện tích bề mặt được chiếu sáng (m²)

Ví dụ: Một đèn pha LED có quang thông 10.000 lumen chiếu trên diện tích 20m² sẽ cho độ rọi 500 lux — phù hợp với sân thể thao hoặc bãi xe.

Nhờ hiểu độ rọi, người thiết kế có thể xác định số lượng và công suất đèn cần dùng, tránh tình trạng quá sáng hoặc quá tối, đồng thời tiết kiệm điện năng.

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến độ rọi

Độ rọi không chỉ phụ thuộc vào công suất đèn, mà còn bị chi phối bởi loại chip LED, góc chiếu sáng, độ cao lắp đặt và môi trường phản xạ. Việc hiểu rõ các yếu tố này giúp bạn lựa chọn đúng loại đèn cho từng ứng dụng.

2.1 Mối quan hệ giữa công suất đèn và độ rọi

Công suất đèn thể hiện mức tiêu thụ điện, không phản ánh trực tiếp độ sáng hay độ rọi thực tế. Hai chiếc đèn 50W có thể cho kết quả khác nhau nếu hiệu suất phát quang khác nhau.

Hiệu suất chiếu sáng phụ thuộc nhiều vào chip LED – thành phần chính phát ra ánh sáng. Nếu bạn thắc mắc chip led là gì, thì đó là vi mạch nhỏ tạo ánh sáng bằng nguyên lý đi ốt phát quang. Hiệu suất chip càng cao, quang thông càng lớn, đồng nghĩa với độ rọi tốt hơn dù công suất không đổi.

Các dòng đèn led nhà xưởng hiện nay thường sử dụng chip LED hiệu suất 150–180 lm/W, giúp đạt độ rọi cao, ánh sáng mạnh và đều, đồng thời giảm đáng kể chi phí điện năng.

2.2 Ảnh hưởng của không gian và bố trí đèn

Ngoài đặc tính của đèn, khoảng cách, độ cao lắp đặt và bề mặt phản xạ cũng tác động đến độ rọi.

Ví dụ: Nếu đèn lắp quá cao hoặc bố trí thưa, ánh sáng bị phân tán và giảm độ rọi trung bình. Ngược lại, lắp quá thấp có thể gây chói và không đồng đều.

Khi thiết kế chiếu sáng, nên tính toán theo tiêu chuẩn độ rọi của từng khu vực:

Văn phòng, lớp học: 300–500 lux

Nhà xưởng, khu sản xuất: 400–750 lux

Đường phố, bãi xe: 20–30 lux

Khu vực cảnh quan, trang trí: 50–150 lux

Độ rọi được tính bằng quang thông (lumen) trên một đơn vị diện tích, và đơn vị đo phổ biến nhất là Lux (lm/m²) — một chỉ số quan trọng phản ánh cường độ ánh sáng trên bề mặt.

3. Ứng dụng của độ rọi trong thực tế

Hiểu rõ độ rọi giúp người dùng chọn đúng loại đèn cho từng mục đích chiếu sáng — vừa đạt tiêu chuẩn ánh sáng, vừa tăng tính thẩm mỹ và tiết kiệm năng lượng.

3.1 Chiếu sáng ngoài trời

Các khu vực công cộng như sân vườn, đường phố hoặc công trình kiến trúc cần ánh sáng lan tỏa, độ rọi vừa phải và chống chói.

Đèn đường led thường được lắp ở độ cao 6–10m, cho ánh sáng đồng đều, đảm bảo tầm nhìn và an toàn giao thông.

Với cảnh quan, đèn chiếu cây và đèn rọi cột giúp tạo điểm nhấn ánh sáng, tôn vinh hình khối kiến trúc hoặc cây xanh.

Ở khu vực gần nước, đèn led âm nước  hoặc đèn LED âm đất được dùng để tăng độ rọi nhẹ, tạo hiệu ứng lung linh nhưng vẫn an toàn.

3.2 Chiếu sáng trong nhà và công trình

Trong không gian sản xuất, yêu cầu độ rọi cao để đảm bảo tầm nhìn và độ chính xác công việc.

Các đèn LED nhà xưởng với chóa phản quang và tản nhiệt tốt thường được sử dụng để chiếu sáng khu vực rộng, trần cao.

Ngược lại, ở không gian trang trí như hành lang, cầu thang hay tủ trưng bày, cần ánh sáng dịu hơn.

Lúc này, đèn âm cầu thang, đèn chiếu điểm, hoặc đèn LED thanh là lựa chọn tối ưu, vừa đảm bảo độ rọi cần thiết vừa tạo hiệu ứng ánh sáng thẩm mỹ.

4. Cách đo và kiểm soát độ rọi

Để biết ánh sáng trong không gian có đạt chuẩn không, người ta sử dụng luxmeter – thiết bị chuyên đo độ rọi.

Khi đo, cần tắt các nguồn sáng phụ để đảm bảo kết quả chính xác. Nếu không có thiết bị, có thể dựa vào tiêu chuẩn thiết kế hoặc bản vẽ bố trí đèn để ước lượng.

Ví dụ, với khu nhà xưởng cần 500 lux, bạn có thể bố trí đèn LED công suất 100W cách nhau 7–8m, hoặc kết hợp đèn công suất nhỏ hơn với mật độ dày để ánh sáng đồng đều hơn.

Hiểu rõ độ rọi là gì giúp bạn thiết kế chiếu sáng hiệu quả, chọn đúng loại đèn và tiết kiệm chi phí vận hành. Độ rọi không chỉ là con số kỹ thuật mà còn là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn, năng suất và trải nghiệm ánh sáng. Dù bạn đang thi công nhà xưởng, chiếu sáng cảnh quan hay không gian trong nhà, hãy luôn cân nhắc đến độ rọi – để mỗi khu vực đều được chiếu sáng đúng cách, đúng tiêu chuẩn và bền vững lâu dài.

Chiếu sáng NC Lighting

NC Lighting là thương hiệu thuộc công ty TNHH cơ điện và chiếu sáng đô thị Việt Nam. Chúng tôi chuyên sản xuất bán các loại thiết bị chiếu sáng như: đèn đường LED, đèn LED cao áp, cột đèn cao áp, cột đèn chiếu sáng, đèn nhà xưởng, đèn pha LED, đèn sân vườn. Ngoài ra còn có các loại đèn trang trí âm nước, đèn âm đất, đèn nấm, đèn LED Panel.